Hitzak haizeak daramatza, baina ez beti

“Si no te presentas en la lista de ELA, te aumento el sueldo, le doy trabajo a tu mujer y a tu hijo, y traigo a tu familia de Senegal”. Halako eskaintza baten aurrean zer egin?

Guztiak gara demokratak. Inor ez da arrazista, baina… Enpresariek sortzen dute aberastasuna eta enplegua. Hemen lehergailuak soilik dira esplotatzen dutenak, mendi azpian, AHTa egiteko. Beste esplosioak, biolentoagoak, urrun gertatzen dira, baita esplotazioak ere.

Aberatsa, dotore jantzia, garbia, atsegina, hezia, barea, demokrazia zalea. Langilea, pobrea, zarpail jantzia, zikina, gaizki hezia, zikina eta biolentoa. Ai! Zein erraz ahantziak gorbatadunaren demasiak eta ankerkeriak! Baina kontaezinak dira halako gertakariak.

Nafarroako enpresa bat. Langile gehienak etorkinak. Baldintza penagarriak. CCOO eta UGTko ordezkariak. Langileak, kokoteraino, ELArekin aurkeztu nahi. Nahi eta ezin. Zerrendan sartzen direnak presio, mehatxu eta “opariekin” amore ematen dute. Baina Modou (izena asmatua) desberdina da. “Izena eman dizuten hauek atzera botako dira. Nik hitza ematen dizut, eta hitza ematen dudanean bete egiten dut.”

Halaxe izan zen, erori ziren berekin zerrendan zeuden beste asko, baina bera ez. Bera ez, hauteskunde bezperatan enpresako jabeak bere bulegora deitu zuen arte. Orduan eskaini zizkion intsentsua, urrea eta mirra. Orduan bota zion hasieran paratu dudan harribitxia.

Hiru egun falta ziren hauteskundeetarako. Ostiraletik astelehenera doan bidea. Normalean ziztu bizian pasatzen zaiguna. Normalean kalean pasatzen ditugunak. Baina zer luzeak egin ziren bat, bi, eta hirugarren eguna. Modou ez zen etxetik atera, herri txiki batekoa baitzen enpresa. Herri txiki batean bizi baitzen. Eta presioa jasangaitza, pertsona arrunt batentzat.

Asteleheneraino iraun zuen Unaik, telefonoa ondoan zuela, deitu gabe. “Ez naiz astuna izango”. Baina astelehenean, hauteskunde egunean, atzera bueltarik ez zegoenean, telefonoa hartu eta deitu egin zuen.

Hauteskundeak egin ziren. Modouren hitza ez zuen haizeak eraman: bozkatuena izan zen bere lankide esplotatuen artean.

Hegemonia neoliberala: Lan erreforma + parte-hartzea enpresan

Biziki gomendatzen dizut Argiak argitaratu duen azken Larrun-a: Benetako parte-hartzea enpresan. Lehiakortasuna edo demokratizazioa da helburua?

Denboraz larri bazabiltza, elkarrizketa osoa irakurtzeko tarterik ateratzeko modurik gabe, irakur itzazu Beñat Irasuegiren erantzunak, horiek baitira testu hau gomendatzeko arrazoi nagusia. Halako harribitxiak topatuko dituzu: Irudituko zaizue gauza askok jartzen nautela alertan, baina tamalez “pertsonak” entzuten dudan aldiro ere alertan jartzen naiz. Tamalez. “Pertsona zentroan” eta diskurtso horiekin hitza edukiz husten ari delako. Ez dago ezer okerragorik balio positibo bat dena helburu ez positiboetarako erabiltzea baino. Pertsonen diskurtsoarekin hori gertatzen ari da. Oso paradigmatikoa da Adegik erabiltzen dituela guk hemen darabiltzagun kontzeptu berdinak justu erabat kontrakoa dena esateko, ekonomiaren kontzepzio erabat neoliberalarekin.

Egia da ere, Irasuegiren erantzunez gain, badela Estitxu Eizagirreren galdera bat puntuan jotzen duena: Zergatik hitz egiten dute orain parte-hartzeaz guztiek? baita langileen eskubideak hutsera murriztu dituztenek ere? Nola ulertzen da “pertsonak gara motorra” esaldia, egungo prekarizazio egoera larriarekin?

Galderak klabean jotzen du, alertan jartzen gaitu. Nik ere galdera hori egiten nion nire buruari, eta Katu Arkonadak eman zidan erantzuna, Rebelion-en topatu nuen artikulu baten bidez: Derrotar e incorporar en el proceso boliviano; una lectura de la hegemonía desde Lenin y Gramsci

Artikuluan hegemonia zer den azaltzen digu. Nola lortu duen Evo Moralesek, hainbat urteetako ekinari esker, eskuina garaitzea, eta behin eskuina garaitua, nola gonbidatzen duen prozesuan sartzera. Hori da hegemonia: derrotar e incorporar.

Argia ikusarazi zidan artikuluak. Horixe da Estitxu Eizagirreren galdera erantzuten duena. Boliviatik urrun gaude eta hemen hegemonikoa neoliberalismoa da. Derrotar e incorporar. Azken hamarkadetako politikaren helburua langile mugimendua garaitzea izan da. Krisiak bizkortu egin du erasoa. Lan erreforma azken kolpea izan da. Derrotar. Orain, erasoaren aurpegi ankerrena erakutsi ondoren, esku luzatuaren garaia da: enpresan parte-hartzea tokatzen da. Incorporar. Horratx hegemonia neoliberala, derrotar e incorporar, lan erreforma eta parte-hartzea enpresan.

Ez diegu hain erraz utziko.